De EU-commissaris Vytenis Andriukaitis van voedsel en gezondheid is er ook na de fipronil-affaire van overtuigd dat het Europese Rapid Alert System for Feed and Food (RASFF) werkt. “Het werkt zelfs uitstekend”, benadrukte hij vandaag tijdens de persconferentie in Tallinn (Estland). Daar kwamen de Europese ministers van Landbouw bijeen voor hun halfjaarlijkse informele vergadering.
Op de agenda stond het thema Risicomanagement in de context van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Vanwege de recente vondst van fipronil in diverse EU-lidstaten, was ook dat onderdeel van de gesprekken en was naast EU-commissaris ook Andriukaitis aanwezig.
Risicomanagement
Binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zijn volgens EU-landbouwcommissaris Phil Hogan diverse instrumenten die kunnen worden ingezet in het kader van risicomanagement op het boerenbedrijf. “Zowel de eerste als tweede pijler biedt daarvoor mogelijkheden.” De vraag die aan de orde is, is of de beschikbare maatregelen gezien de veranderende omstandigheden in de wereld – klimaatveranderingen, volatiliteit van markten en valuta – voldoende zijn voor de Europese landbouw. “De ministers zijn het in grote lijnen over eens dat we meer middelen zouden moeten hebben”, concludeert Hogan na afloop van de informele ministerraad.
De EU-commissaris voegt daar echter direct aan toe, dat meer middelen ook betekent dat er meer geld beschikbaar moet zijn. “En met de op handen zijnde Brexit weten we dat dit zeker niet het geval zal zijn. We zullen het uiteindelijk met minder geld moeten doen dan we nu hebben, tenzij alle lidstaten meer gaan bijdragen. En dat laatste zal op weerstand stuiten.” Het komt volgens Hogan dus vooral neer op het optimaliseren van middelen die al beschikbaar zijn. Daarnaast laat Hogan onderzoek doen naar welke andere instrumenten mogelijkerwijs uitkomst bieden als het gaat om risicomanagement in de Europese agrarische sector. “We kijken daarbij nadrukkelijk hoe andere handelspartners dat hebben geregeld en wat we daarvan kunnen regelen”, aldus Hogan.
Fipronil
Hoewel risicomanagement het hoofdthema was, geagendeerd door EU-voorzitter Estland, was ook de fipronil-kwestie onderwerp van gesprek tijdens de informele ministerraad. EU-commissaris Vytenis Andriukaitis kreeg tijdens de persconferentie na afloop de vraag of de Duitse minister van Landbouw, Christian Schmidt, gelijk had door te stellen dat de fipronil-kwestie aantoont dat het RASFF niet werkt. Andriukaitis verzekerde dat het systeem juist heel goed werkt. “Wat niet goed heeft gewerkt, is de communicatie tussen twee verschillende systemen: voedselfraude en voedselcontaminatie. Waar onze aandacht dus naar uitgaat, is hoe we die beide systemen beter met elkaar kunnen verbinden.”
Gezamenlijke aanpak
Ook de suggestie om landen die nalatig zijn bij RASFF-meldingen te straffen, verwierp hij. “Het systeem is goed en we hebben gezamenlijke spelregels. Gebleken is dat de interpretatie daarvan verschillend is. Daar moeten we het met elkaar over hebben en kijken hoe we onduidelijkheden kunnen voorkomen.” Het gaat volgens Andriukaitis niet om ‘blaming and shaming’ tussen de landen. “De criminelen zijn niet onze lidstaten, maar de mensen die de fraude hebben gepleegd. Zij moeten worden berecht en verdienen straf. We moeten als EU kijken waar we in onze controle, informatie en communicatie verbeteringen kunnen aanbrengen, daar ligt een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle lidstaten.”
Momenteel wordt door Nederland en België, in opdracht van de Europese Commissie, gewerkt aan een situatieschets. Ook zijn er ‘fact finding missies’ actief die in de vier meest getroffen landen (Nederland, België, Duitsland en Frankrijk) onderzoek doen naar de gang van zaken. “Deze informatie moet de komende maand bij elkaar worden gebracht. Op 26 september is er in Brussel een overleg gepland om te praten over hoe we de aanpak in dergelijke gevallen kunnen harmoniseren. Daarvoor verwacht ik van alle lidstaten inbreng.”
Consumenten
Andriukaitis benadrukt dat in zijn visie België en Nederland hebben gehandeld binnen hun mogelijkheden. “Bovendien spannen beide landen zich enorm in om onderzoek en monitoring op te zetten, bedrijven te blokkeren en verdere verspreiding te voorkomen.” Volgens de EU-commissaris is het juist nu nodig om te zorgen voor “coordination, cooperation and colaboration’. “Dat legt de basis voor het realiseren van een Europese aanpak in het belang van alle EU consumenten.”
