Een derde van het wereldlandbouwareaal kampt met een tekort aan zink en seleen. Dat beperkt de landbouwproductie en leidt tot gebrekziekten bij mens en vee. De komende decennia zal deze schaarste naar verwachting wereldwijd toenemen. Dit risico is een blinde vlek in het Nederlandse en Europese landbouwbeleid, grondstoffenbeleid en ontwikkelingsbeleid, concludeert het Platform Landbouw, Innovatie en Samenleving in een rapport en advies aan de bewindslieden van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.
Tekort
Tekorten aan zink komen voor in landbouwbodems in Azië, Sub-Sahara Afrika en noordwestelijk Zuid-Amerika. Tekorten in landbouwbodems kunnen worden aangevuld vanuit de mijnbouw, maar ook daar zijn er grenzen aan de beschikbaarheid. Volgens Amerikaanse cijfers zouden de nu bekende zinkvoorraden bij het huidige gebruiksniveau genoeg zijn voor 21 jaar.
Prijzen
De prijzen van zink en seleen zullen dan sterk stijgen en fluctueren. Op de grondstoffenmarkt zal de landbouw dan al snel worden weggeconcurreerd door de veel koopkrachtiger industrie, meent het platform. Een geopolitiek risico is dat grondstofrijke landen exportbeperkingen kunnen opleggen. De EU is daarvoor zeer kwetsbaar omdat zij hooguit 4 procent van de wereldvoorraden van de belangrijkste micronutriënten bezit.
Agenda
Het platform beveelt het kabinet met kracht aan om deze risico’s op nationale, Europese en internationale agenda’s te zetten. Wereldwijd is er behoefte aan een inventarisatie van de beschikbaarheid van micronutriënten in landbouwbodems, te coördineren door de FAO.
Innovaties
De EU heeft een landbouwbeleid waarin het risico van schaarse grondstoffen ontbreekt en een grondstoffenbeleid waarin de landbouw ontbreekt. Het is voor de EU van strategisch belang de afhankelijkheid van de import van minerale micronutriënten terug te dringen. Dat kan primair door vermindering van de vraag via efficiënter gebruik, recycling en substitutie in productketens. In de landbouw is substitutie niet mogelijk, in de industrie wel. Er is dus grote behoefte aan innovaties, bijvoorbeeld alternatieven voor zink bij galvanisering van staal, en voor seleen in glas en dunne-laagzonnecellen, aldus het platform.
